حمل و نقل دریایی، فرایند انتقال کالاها و مسافران از طریق دریا است. این فرایند شامل استفاده از کشتیها، ناوگان دریایی و سایر وسایل حمل و نقل دریایی میشود. حمل و نقل دریایی یکی از قدیمیترین و مهمترین روشهای حمل و نقل جهان است و برای انتقال کالاها در سطح بینالمللی استفاده میشود.
حمل و نقل دریایی به دلیل مزایایی مانند ظرفیت بالا، هزینه کمتر نسبت به حمل و نقل هوایی، قابلیت حمل بارهای سنگین و حجیم، و کاهش آلودگی هوا، محبوبیت زیادی دارد. این روش حمل و نقل برای انتقال کالاهایی مانند نفت، گاز طبیعی، مواد غذایی، مواد شیمیایی و کالاهای صنعتی استفاده میشود.
شرکتهای حمل و نقل دریایی، بنادر و سازمانهای بینالمللی مانند سازمان جهانی تجارت (WTO) و سازمان بینالمللی حمل و نقل دریایی (IMO) نقش مهمی در تنظیم و تسهیل حمل و نقل دریایی دارند. همچنین، قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل دریایی برای ایمنی و حفاظت از محیط زیست نیز وجود دارد.
هنگامی که به حمل و نقل دریایی اشاره میشود، اغلب کشتیهای باری که برای حمل کالاهای مختلف با ویژگیهای خاصی تجهیز شدهاند به ذهن میآیند. بنادر و تسهیلات بندری و تجهیزات تخصصی زیادی توسعه یافتهاند تا این نوع حمل و نقل، به ویژه در زمان تخلیه و بارگیری، با اطمینان و سرعت بالا انجام شود.
وقتی کشتی حامل کالا وارد حوزههای بنادر میشود و برای تخلیه آن پهلو میگیرد، مأموران بهداشت با بررسی مدارک و اطلاعات مربوطه، اجازه برقراری ارتباط کشتی با بندر را صادر میکنند. سپس مأموران گمرک دفتر مخصوصی را به فرمانده کشتی تحویل میدهند. این دفترچه شامل اطلاعات کلی درباره کالا و کشتی است، مانند نام، نام فرمانده، تعداد پرسنل، پرچم و نوع کشتی، بنادر مبدأ و مقصد، وزن و تعداد کالاهایی که باید تخلیه شوند، مقدار آذوقه و کالاهای ممنوع الورود و غیره. این اطلاعات در دفترچه ثبت میشوند.
سپس کالاهایی که قرار نیست تخلیه شوند، در انبار مربوطه نگهداری میشوند، همچنین انبار آذوقه و انبار نوشیدنیها و کالاهای ممنوع الورود قفل و مهر میشوند. سپس فرمانده کشتی یا نماینده مؤسسه حمل و نقل مربوطه فهرست کالاهایی که قصد تخلیه آنها را دارد، را در دو نسخه اظهارنامه اجمالی به گمرک اعلام میکند.
در ادامه شما با جزییات سرویسهای حمل و نقل دریایی شرکت ما آشنا میشوید:
∴ حمل کانتینر دربستی از چین / حمل کانتینر دربستی از اروپا
اگر میخواهید کانتینر خود را مستقیماً از بنادر چین یا بنادر اروپا به ایران حمل نمایید، ملزم به استفاده از خط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (HDS LINE) میباشید. اما چنانچه تمایل دارید از خطوط کشتیرانی خارجی (NVOCC) برای حمل کانتینر خود استفاده کنید، باید به این نکته توجه داشته باشید که کلیه خطوط کشتیرانی خارجی، کانتینرهای به مقصد ایران را از طریق بنادر واسط که اصلیترین آنها بندر جبلعلی میباشد، حمل مینمایند.
∴مزایای حمل و نقل دریایی
حمل و نقل دریایی دارای مزایای بسیاری است که عبارتند از:
۱. ظرفیت بالا: کشتیها قادر به حمل بارهای بزرگ و حجیم هستند. این به معنای امکان حمل بارهای سنگین و حجیمی مانند ماشینآلات صنعتی، وسایل نقلیه، محصولات نفتی و گازی و غیره است.
۲. هزینه کمتر: حمل و نقل دریایی معمولاً هزینه کمتری نسبت به حمل و نقل هوایی دارد. این به دلیل ظرفیت بالا و هزینههای بهرهبرداری نسبتاً کمتر است.
۳. پوشش جغرافیایی گسترده: حمل و نقل دریایی قادر به پوشش جغرافیایی گستردهای است و به امکان ارتباط و تجارت بین کشورها و قارهها کمک میکند.
۴. کاهش آلودگی هوا: در مقایسه با حمل و نقل هوایی و خودروها، حمل و نقل دریایی کمترین آلودگی هوا را ایجاد میکند. این به دلیل استفاده از سوختهای کمآلاینده و حجم بالای حمل و نقل دریایی است.
۵. امنیت بیشتر: حمل و نقل دریایی از نظر امنیتی معمولاً ایمنتر است. کشتیها میتوانند از سیستمهای امنیتی پیشرفته مانند نظارت راداری، ناوگان نظامی و سیستمهای ضدحمله استفاده کنند.
۶. کاهش ترافیک: حمل و نقل دریایی میتواند به کاهش ترافیک در جادهها و بنادر کمک کند، زیرا بارهای سنگین و حجیم را از طریق دریا منتقل میکند.
۷. حمل بینالمللی: حمل و نقل دریایی یکی از روشهای اصلی حمل و نقل بینالمللی است و به شرکتها امکان صادرات و واردات به سراسر جهان را میدهد.
۸. کاهش آسیب به محیط زیست: در مقایسه با حمل و نقل راهی و هوایی، حمل و نقل دریایی کمترین تأثیر را بر محیط زیست دارد. این به دلیل استفاده کمتر از سوختهای فسیلی و کاهش آلایندههای هوا است.
به طور کلی، حمل و نقل دریایی به دلیل مزایای فراوانی که ارائه میدهد، به عنوان یک روش مهم و موثر در حمل و نقل جهانی شناخته میشود.
∴ معایب حمل و نقل دریایی
حمل و نقل دریایی با مزایا و معایب خود همراه است. برخی از معایب حمل و نقل دریایی عبارتند از:
۱. زمان: حمل و نقل دریایی معمولاً زمان بیشتری نسبت به حمل و نقل هوایی یا زمینی میبرد. این ممکن است برای بارهایی که نیاز به تحویل سریع دارند، مشکلاتی ایجاد کند.
۲. امکانات محدود: در برخی بنادر و مناطق، امکانات حمل و نقل دریایی ممکن است محدود باشد. این میتواند به مشکلات در بارگیری، تخلیه و انتقال بار منجر شود.
۳. وابستگی به شرایط آب و هوا: حمل و نقل دریایی تحت تأثیر شرایط آب و هوایی قرار میگیرد. طوفانها، آب و هوای بد و دریاهای ناهموار میتوانند به تأخیر در حمل و نقل و حتی خطراتی برای کشتیها منجر شوند.
۴. هزینههای اضافی: حمل و نقل دریایی ممکن است هزینههای اضافی مانند هزینه بارگیری و تخلیه، هزینه بیمه کشتی و هزینههای مربوط به تجهیزات و تسهیلات بندری را به همراه داشته باشد.
۵. محدودیت در مسیرها: حمل و نقل دریایی ممکن است محدودیتهایی در مسیرها و بنادر داشته باشد. برخی بنادر ممکن است به دلیل عمق کم آب، نتوانند کشتیهای بزرگ را پذیرایی کنند.
۶. آسیبپذیری به آلودگی دریا: حمل و نقل دریایی میتواند به آلودگی دریاها منجر شود. نشت نفت، آلودگی زبالههای دریایی و انتشار مواد شیمیایی ممکن است به محیط زیست دریا آسیب برساند.
با این حال، با توجه به قدرت حمل و نقل بزرگ، کاهش آلودگی هوا، قابلیت حمل بارهای سنگین و حجیم، و امکان دسترسی به مناطق دورافتاده، حمل و نقل دریایی همچنان یک روش مهم و اقتصادی برای حمل و نقل جهانی است.
∴ دلایل استفاده از حمل و نقل دریایی در ایران
در ایران، استفاده از حمل و نقل دریایی به دلایل زیر مورد توجه قرار میگیرد:
• دارا بودن حدود ۳۰۰۰ کیلومتر خطوط ساحلی
• دسترسی به دریا در شمال و جنوب کشور
• دسترسی به آبهای آزاد (اقیانوس هند)
• قرارگیری کشور بر سر مسیر گذرگاههای ترانزیتی شمال، غرب و شرق و دسترسی به دریای خزر در شمال و دریای عمان و خلیجفارس در جنوب کشور
• عملکرد ارتباطدهنده کشورهای آسیای میانه با آبهای جنوب کشور
به طور کلی، حمل و نقل دریایی در ایران به دلیل مزایای اقتصادی، امنیتی و زیرساختی که ارائه میدهد، به عنوان یک روش مهم در حمل و نقل و تجارت بینالمللی شناخته میشود.